Nöbetçi Eczaneler
Her yıl 800.000 kişinin intihar ederek hayatına son verdiğini belirten Kadıköy Şifa Sağlık Grubu Ataşehir Hastanesi Ruh ve Sinir Hastalıkları Uzmanı Dr. Aysun Genç Dişcigil; dünya üzerinde her 40 saniyede bir intiharın gerçekleştiğini, oysa ki vaktinde fark edildiği takdirde önlenebilir bu soruna 10 Eylül Dünya İntiharı Önleme Günü vesilesi ile dikkat çekiyor.
2014 yılında yayımlanan Dünya Sağlık Örgütü İntiharı Önleme raporuna göre; dünyada her yıl en az 800 Bin kişi intihar ederek yaşamına son vermektedir. Zengin ülkelerde erkeklerin intihar etme olasılığı kadınların üç katı iken, daha fakir ülkelerde bu oran 1,5 kata inmektedir. Dünya genelinde 15-29 yaş aralığında en büyük ikinci ölüm nedeni intihardır. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre; ülkemizde 2013 yılında ölümle sonuçlanan intihar girişimi sayısı 3.189 olarak tespit edilmiştir. Buna karşın 2013 yılı trafik kazasından ölüm 3.685 olarak saptanmıştır. Bu rakamlar, intihar girişimi nedeniyle ölümlerin sayısının yüksekliğini göstermesi açısından önemlidir. Cinsiyete göre bakıldığında intihar edenlerin %73’ünü erkekler, %27’sini kadınlar oluşturmuştur. Yaşa göre bakıldığında ise en fazla intihar olayı 75 üstü yaş grubunda görülürken, en az intihar olayı 35-39 yaş grubunda görülmüştür. Erkeklerde 75 üstü yaş grubunda, kadınlarda ise 15-19 yaş grubunda intihar oranları yüksek saptanmıştır.
Başlıca Nedenleri; İntiharın birçok nedeni olmakla birlikte, başlıca kaynağı ruhsal hastalıklardır. İlişki sorunları, ekonomik kayıplar, yalnızlık, düş kırıklığı, utanç, aşağılanma, başarısızlık, aile içi çatışmalar gibi zorlayıcı hayat olayları da intihar riskini artırmaktadır. Bununla birlikte bu risk faktörleri tek başına intihara yol açmamakta, genellikle ruhsal hastalıklarla birlikte olduğunda intihara neden olmaktadır. Nitekim araştırmalar, intihar girişiminde bulunanların %90’ından fazlasının o sırada psikiyatrik bir rahatsızlığının olduğunu göstermektedir. İntihar davranışı için risk, psikiyatrik rahatsızlığın tipine göre değişir. İntiharların yaklaşık %60’ının depresif bozukluk ve bipolar bozukluktan kaynaklandığı tespit edilmiştir. Ayrıca şizofreni, alkolizm ve kişilik bozukluğu da intihar riskini artırmaktadır.
İntihar Davranışını Tanımlama: İntihar düşüncesi kişinin kendine zarar verme veya öldürme düşünceleridir. Davranışa yansımayan intihar düşünceleri intihar girişimine göre daha sık görülür. Ciddi intihar düşünceleri gelecekteki intihar girişimi için önemli bir göstergedir.
İki tür intihar girişiminden bahsedebiliriz ; Yüksek ölümcül girişimler kurtarılma şansının az olduğu daha dikkatli planları içerir ve ateşli silahlar gibi ölümcül yöntemler kullanılır. Bu girişimlerde kurtulma olasılığı düşüktür. Bu tür girişimlerin erkeklerde görülme sıklığı daha yüksektir. Daha az ölümcül girişimler sosyal krizler sonrası olur ve esasen bir yardım çağrısıdır. Diğer bir deyişle yakınımız, ciddi bir sıkıntıdan geçtiğini yardım istediğini bize bu davranışla söylemiş olur. Bu intihar girişiminin tekrarlamaması için kişinin yardım almasını sağlamak hayati önem taşımaktadır. Bu tür girişimler kadınlarda daha sık görülür.
İntiharı Nasıl Önleriz ? Önceki intihar girişimi gelecekteki intihar için önemli bir göstergedir. Ailenin diğer bireylerinde intihar girişimlerinin yaygınlığı da kişinin intihara eğilimi açısından kayda değer bir göstergedir. Bu tür vakalarda, daha dikkatli olmak ve zamanında önlem almak yaşamsal önemdedir.
Yakınımız depresyondaysa, ümitsizlikten ve ölmekten bahsediyorsa yaşamak için nedeni olmadığını söylüyor veya ima ediyorsa bu söylemleri ciddiye almamız çok önemlidir. Ayrıca daha önce intihar girişiminde bulunmuş yakınlarımızın ölümcül intihar girişimi açısından risk altında olduğunu bilerek yakınımızın ruhsal durumundaki değişimlere dikkat etmeliyiz.
Yukarıda değinilen risk faktörlerini göz önünde bulundurarak, intihar eğiliminde olduğunu düşündüğümüz bir yakınımız var ise onun bir psikiyatriste başvurarak yardım almasını mutlaka sağlamalıyız. İntihar riski içinde bulunan kişilere duyarlı davranmak, intihar girişiminde bulunmuş olanlara karşı ön yargıdan kaçınmak ve tedavilerine destek vermek kritik önemdedir. Çünkü intihar, ölümcül ama önlenebilen bir sorundur.
