MARMARAY ÖYKÜSÜ

Cumhuriyetimizin 90. kuruluş yıl dönümünde çifte bayram var. Üsküdar girişinde düzenlenecek törene, Cumhurbaşkanı Gül ve Başbakan Erdoğan ile bazı yabancı devlet adamları da katılacak…

Marmaray’ın internet sitesinde yer alan bilgilere göre; İstanbul Boğazı’ndan geçmesi öngörülen ilk demiryolu tüneli, 1860’da, Sultan Abdülmecid döneminde taslak halinde hazırlandı. Şekilde, sütunlar üzerinde duran ve denizde yüzer tip bir tünel ve önerilen enkesitler gösterildi. Tünelin, denizin altından geçirilmesi planlandı ancak eski tekniklerle tünelin deniz dibinin üzerinde veya altında inşa edilmeyeceği anlaşıldı. Bunun üzerine tünelin, deniz dibinden inşa edilen sütunların üzerine yerleştirilmesi planlandı. 

Bu tür fikir ve düşünceler, 20-30 yıllık dönem içerisinde daha ileri düzeyde değerlendirildi ve 1902’de benzer bir tasarım geliştirildi. Bu tasarımda da boğazın altından geçen ve deniz dibi üzerine yerleştirilen bir demiryolu tüneli öngörüldü. O zamandan bu yana çok farklı fikir ve düşünceler denendi, yeni teknolojiler, tasarıma daha çok özgürlük kazandırdı. Marmaray Projesi çerçevesinde, İstanbul Boğazı’nın geçilmesinde kullanılacak olan teknik (batırma tüp tünel tekniği) 19. yüzyılın sonlarından itibaren geliştirildi. 

İstanbul’da doğu ile batı arasında uzanan ve boğazın altından geçen bir demiryolu toplu ulaşım bağlantısının inşa edilmesine yönelik istek, 1980’li yılların başlarında giderek arttı ve 1987’de ilk geniş kapsamlı fizibilite etüdü gerçekleştirildi ve raporlandı. Çalışma sonucunda, bu tür bir bağlantının teknik olarak uygulanabilir ve maliyet açısından verimli olduğu belirlendi. Bugünkü güzergah, bir dizi güzergah arasından en iyisi olarak seçildi. Türkiye ve Japon’ya arasında 1999’da finans anlaşması imzalandı. 

Boğaz tüp geçişi ve yaklaşım tünelleri ile 4 istasyon inşaatını kapsayan Marmaray’ın inşaatı, 2004 yılının Ağustos ayında başladı. Projenin 2009 yılının Nisan ayında faaliyete sokulması planlandıysa da Yenikapı-Sirkeci arasındaki arkeolojik çalışmaların uzaması nedeniyle bitiş sürecinde sarkma yaşandı. İstanbul’un ulaşım ve trafik sorunu arttıkça Marmaray’ın önemi daha da ehemmiyet kazandı. Ve nihayet Asya ile Avrupa’yı denizin altından birleştirecek 1,5 asırlık hayal, Cumhuriyet’in kuruluşunun 90. yılının kutlanacağı 29 Ekim Salı günü saat 15.00’te gerçekleşiyor. 

Marmaray, Kazlıçeşme’den sonra Yedikule’de yeraltına girecek; Yenikapı ve Sirkeci boyunca ilerleyecek, boğazın altından geçip diğer bir yeni yer altı istasyonu olan Üsküdar’dan ilerleyerek, Ayrılıkçeşme’de tekrar yüzeye çıkacak ve Söğütlüçeşme’ye ulaşacak. Bu kesimin uzunluğu yaklaşık 13,5 kilometre olacak. Her iki yakadaki banliyö hatlarının devreye alınmasıyla Gebze ve Halkalı arası 105, Bostancı ve Bakırköy arası 37, Söğütlüçeşme ve Yenikapı arası 12, Üsküdar ve Sirkeci arası 4 dakika olacak. 

Kent ulaşımı içinde raylı sistemlerin payını artıracak ve trafik sorununu önemli ölçüde azaltacak Marmaray, İstanbul-Ankara Yüksek Hızlı Tren Hattı’nın yanı sıra metroya da bağlanacak. Marmaray, sanatsal yapılarıyla da dikkat çekiyor. ‘Asrın Projesi’ olarak gösterilen Marmaray, ‘Hayaldi gerçek oldu’, ‘2 kıta 4 dakika’ ve ‘Günde 1 milyon yolcu’ gibi çeşitli sloganlarla kamuoyuna tanıtılıyor. İstanbullular’ın 29 Ekim günü yaşayacağı çifte bayram sevinci kutlu olsun…